De slag om het gas
Woensdag 8 december 2021, 22.20 uur, NPO 2
Dolblij is Nederland begin jaren 60 met de vondst van het Groningse gas. Meer dan in welke land ook worden huizen aangesloten op het gas, het brengt Nederland welvaart. Maar ooit is het gas op, en wat dan? Staatsbedrijf Gasunie verzint een list. In plaats van Gronings gas gaat Nederland Russisch gas transporteren. En dus wordt in de jaren 90 onderhandeld met het Russische bedrijf Gazprom. Na de eeuwwisseling begint het Russische gas te stromen. Om dat te vieren organiseert het nieuwe Groninger Museum een tentoonstelling van de Russische Rembrandt. Het lijkt een briljant plan, van producent naar handelaar, maar is dat ook zo?
Oranje op de ski’s
Woensdag 15 december 2021, 22.20 uur, NPO 2
Koningin Wilhelmina wandelde er in de sneeuw. Juliana skiede er, al haar kinderen stonden er ook op de ski’s, net als haar kleinkinderen en achterkleinkinderen. In hun kielzog kwamen de ‘gewone’ mensen. In steeds groteren getale trokken Nederlandse toeristen naar de Alpen om zich de berg op te laten slepen en er dan weer af te glijden. Zo veranderde Lech, het skioord van de Oranjes, van een simpel dorp met koeien in een skioord voor de happy few en daarna in een gewilde plek waar iedereen graag gezien wilde worden.
Andere Tijden special: De Groningse geur van tabak
Zondag 26 december 2021, 22.30 uur, NPO 2
In deze Andere Tijden special duikt het programma in de geschiedenis van de bekende tabaksfabriek Koninklijke Theodorus Niemeijer. De tabaksindustrie is (evenals die van koffie en thee) onlosmakelijk verbonden met de Nederlandse geschiedenis van de laatste eeuwen.
Einde van een iconisch bedrijf
Bij deze Groningse tabaksfabriek rolden jarenlang tienduizenden pakjes shag en sigaretten van de lopende band. Daar komt binnenkort een eind aan. In 2022 sluit het bedrijf definitief de deuren. En daarmee verdwijnt na 200 jaar een icoon uit Groningen. Al die tijd was de tabaksfabriek, en de zoetige geur uit de schoorsteen, onlosmakelijk met de stad en haar bewoners verbonden. Evenals de familie Niemeijer zelf, die tot ver in de 20e eeuw het bedrijf runde.
In 1819 begon Meindert Niemeijer een handel in koloniale waren, waaronder tabak. Later werd ook begonnen met de productie van tabak in de Groningse fabriek. Het groeide uit tot een zelfstandig familiebedrijf, gerund door de familie Niemeijer. Die naam is nog altijd een begrip in Groningen.
Betekenis van Koninklijke Theodorus Niemeijer
De tabaksfabriek Niemeyer (met y, voor de internationale herkenbaarheid) was lange tijd een van de allerbekendste ondernemingen in Nederland. Iedereen kende de naam Niemeijer, veel mensen rookten producten van tabaksfabriek. De Niemeijers behoorden tot de belangrijkste industriële families van Nederland (zoals de families Dreesmann en Heineken) en natuurlijk van Groningen in het bijzonder.
Wat maakte de onderneming tot zo’n iconisch bedrijf? Wat hebben de fabriek en de familie voor een stad als Groningen betekend? Hoe was het om daar te werken? Hoe veranderde het werk en productieproces in de loop der tijd? Hoe waren de verhoudingen met de stad?