Kernenergie: onderwerp van eeuwige discussie
Woensdag 3 november 2021, 22.35 uur, NPO 2
Nu iedereen CO2-vrij maar niemand windmolens in zijn buurt wil, is kernenergie terug op de politieke agenda. 40 jaar geleden start de Brede Maatschappelijke Discussie over kernenergie, een groot participatie- en consultatie-experiment. Gewantrouwd door links en rechts: voor links een manier om kerncentrales door te drukken, voor rechts onzinnige geldverspilling. De Brede Maatschappelijke Discussie mag geen referendum zijn, maar wat is het dan? Hoe dan ook, de uitkomst - kerncentrales: ja, maar niet meteen - wordt door de partijen verschillend uitgelegd. De ramp in Tsjernobyl legt alles stil. Maar het onderwerp kernenergie komt altijd terug.
Toppers uit Tsjechoslowakije
Woensdag 10 november 2021, 22.30 uur, NPO 2
Het is een onbekend stukje geschiedenis: in de jaren zestig worden vele tientallen klassiek geschoolde musici uit het Oostblok en met name Tsjechoslowakije naar Nederland gehaald, om hier bij orkesten aan het werk te gaan. De drijvende kracht achter dit alles is een Nederlandse dirigent: Charles de Wolff.
Eind jaren zestig onderneemt Charles de Wolff een pioniersreis naar Tsjechoslowakije in een poging goede violisten te vinden voor het Noordelijk Filharmonisch Orkest. En die vindt hij. Vijf violisten komen hun geluk beproeven in Groningen. Ze worden met open armen ontvangen door de andere leden van het orkest. In augustus 1968 rijden Russische tanks Praag binnen en komt er een eind aan de Praagse Lente. Hierdoor worden de vijf violisten afgesloten van familie, vrienden en hun land. Nederland wordt hun nieuwe thuisland.
De missie van Charles de Wolff om goede strijkers uit het Oostblok, en met name Tsjechoslowakije, naar Nederland te halen, krijgt navolging. De Nederlandse orkesten zitten te springen om topviolisten. Tientallen van deze musici komen in de loop der jaren naar Nederland, om nooit meer terug te gaan. Voor veel van deze violisten is Charles de Wolff, die in 2011 overleed, een belangrijke figuur in hun leven. Violist Juraj Illés, die lang voor hem gewerkt heeft, zegt zelfs: “Charles was onze redder.”
De komst van de in het Oostblok opgeleide musici blijft niet onopgemerkt: “Je kon zo horen of de Tsjechische en Slowaakse violisten aanwezig waren bij een uitvoering. Het klonk gewoon mooier!” Hoe een Groningse dirigent met succes een groep topviolisten naar Nederland weet te halen. Én hoe dat de klassieke muziek in Nederland beïnvloed heeft.
Andere Tijden special: De schuilplaats
Woensdag 17 november 2021, 22.25 uur, NPO 2
De Grebbeberg, bij Rhenen. Nu een idyllisch wandelgebied. In mei 1940 het toneel van felle gevechten. Hier hoopt ons leger de Duitsers tegen te houden. Haast nergens in Nederland wordt meer strijd geleverd. Meer dan vierhonderd Nederlanders komen om het leven. Andere Tijden vertelt het onbekende verhaal van zeventien jonge militairen die op de Grebbeberg een schuilplaats graven. Ze blijven alleen achter in een gebied vol Duitse SS-soldaten. Het eindigt in een slachtpartij. Twee Nederlandse militairen uit de schuilplaats worden nog steeds vermist. Grebbeberg-onderzoeker Michiel Teunisse denkt te weten waar ze liggen. Experts van de Landmacht gaan 81 jaar na dato op zoek.
Fout Nederland vraagt vergiffenis
Woensdag 24 november 2021, 22.20 uur, NPO 2
Op 13 juli 1947 is in de kerken van Nederland, protestants en katholiek, een bijzondere boodschap te horen. Zo’n 30 vooraanstaande NSB’ers erkennen schuld voor hun oorlogsverleden en vragen om vergeving en verzoening: de Verklaring van Wezep. Een opmerkelijk initiatief zo kort na de oorlog. Een poging van de Kerken in Nederland en een oud top-NSB’er om fout en goed Nederland na de oorlog met elkaar te verzoenen. Hoofdpersoon in de aflevering: Carel Huygen, die 90 jaar geleden enthousiast lid wordt van de dan net opgerichte NSB. Hij schopt het tot secretaris-generaal van de partij. De rechterhand van Mussert. Na de oorlog komt hij tot inkeer.