Voor de Duitsers was 1943 het begin van het einde. De Slag bij Stalingrad maakte een eind aan Hitlers expansiedrift en ook uit Noord-Afrika moesten de nazi’s zich terugtrekken. Ondertussen nam in Nederland de invloed van de oorlog alleen maar toe: Kamp Vught werd in gebruik genomen, de Arbeitseinsatz begon en de April/mei-stakingen vonden plaats.
Een Collegedag van Historisch Nieuwsblad over het kanteljaar 1943.
Datum: maandag 7 mei 2018
Tijd: 9.30-17.00 uur
Locatie: Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid
Media Parkboulevard 1, Hilversum
Prijs: voor leden € 69,-
Regulier € 89,-
Lidmaatschap Historisch Nieuwsblad + ticket collegedag Tweede Wereldoorlog € 94,-
Inclusief: 4 inspirerende lezingen, lunch, koffie/thee, speciaal programma Beeld en Geluid en bezoek aan de Beeld en Geluid experience.
Over de sprekers
Dr. Gerrit Valk houdt een inleidend college over de belangrijkste voorvallen van de Tweede Wereldoorlog in 1943. Natuurlijk richt hij zich hierbij op gebeurtenissen als de Slag bij Stalingrad en de val van Mussolini. Historicus Valk was jarenlang Kamerlid. Eerder was hij ook werkzaam als gemeentearchivaris van Alkmaar. Over de Tweede Wereldoorlog publiceerde hij de boeken Vechten voor vijand en vaderland (2017) en Pantsers stooten door, stuka’s vallen aan (2014).
Vervolgens laat Elias van der Plicht zien hoe het dagelijks leven eruit zag in de oorlogsjaren in het algemeen en in 1943 in het bijzonder. Hierbij maakt hij veel gebruik van film- en beeldmateriaal. Van der Plicht is zelfstandig onderzoeker en werkt momenteel aan een boek over dit belangrijke oorlogsjaar. In 2016 publiceerde hij een boek over de geschiedenis van vluchtelingen in Nederland. Eerder werkte hij mee aan Jodenjacht (2011) en De jacht op het verzet (2013) van Ad van Liempt. Onlangs publiceerde Van der Plicht een boek over het jaar 1943.
Ad van Liempt is tevens de derde spreker van de dag. Hij laat zien hoe de Jodenvervolging in 1943 intensiveerde en wat de gevolgen hiervan waren. Van Liempt publiceerde diverse boeken over de Tweede Wereldoorlog, waaronder de bovengenoemde werken en Kopgeld (2002), De Oorlog (2009) en Verzetshelden en moffenvrienden (2011). Van Liempt werkte jarenlang als journalist. Hij stond aan de wieg van actualiteitenrubriek NOVA en was ook de bedenker van het geschiedenisprogramma Andere Tijden.
De dag wordt afgesloten met een college over het verzet. Dr. Bas Kromhout promoveerde in 2012 op een biografie van Henk Feldmeijer, de voorman van de Nederlandsche SS, nadat hij op nog onontdekte dagboeken en brieven stuitte van deze uiterst fanatieke nazi. In het kader van het Jaar van Verzet deed Kromhout onderzoek naar de rol van het verzet tegen de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ook is hij redacteur bij Historisch Nieuwsblad.
Radio Oranje
Radio speelde een belangrijke rol tijdens de oorlog. De Duitse bezetter meldde zich niet voor niets in de meidagen van 1940 in Hilversum om de radiostudio’s over te nemen. Aanvankelijk konden de omroepen programma’s blijven maken, maar gaandeweg kreeg de Duitse propaganda de overhand. Vanuit Londen bood Radio Oranje een tegenwicht voor het volk totdat in mei 1943 Nederlanders hun toestellen moesten inleveren. Het was niet zonder risico om een radio achter te houden en naar internationale zenders te luisteren.
Het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid in Hilversum, waar deze collegedag plaatsvindt, belicht de radio in de oorlog exclusief voor de bezoekers van deze dag aan de hand van uniek materiaal uit de collectie. Daarnaast wordt u natuurlijk in de gelegenheid gesteld de Beeld en Geluid Experience te bezoeken.